از مردم نمیتوان انتظار تحمل مشکلات را داشت | مبادا روزی بیدار شویم که خیلی دیر باشد
غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی در گفتوگو با ایلنا، در پاسخ به این سوال که با توجه به گزارشهایی که اخیراً از اعتصاب و اعتراض بازاریان تهران منتشر شده و همزمان برخی فروشگاههای اینترنتی هم اعلام کردند که از فروش کالاهایشان خودداری میکنند، از نظر شما این تحولات چه پیامدهایی میتواند به دنبال داشته باشد؟ گفت: این موارد قابل پیشبینی بود، ما واقعاً نیاز به یک بازنگری در رفتار سیاسی بینالمللیمان داریم. ما در یک انزوای سخت ژئوپلیتیکی، اقتصادی و سیاسی قرار گرفتهایم.
وی ادامه داد: دنیا را علیه خودمان شوراندیم و شرایط بدتر خواهد شد، بهتر نخواهد شد. برای نجات انقلاب و نظام، باید کاری کنیم، مردم افسردهاند، مردم عصبیاند، مردم خسته و ناراحتند. ادامه این روند تابآوری جامعه را به حداقل ممکن رسانده است. مبادا یک روزی بیدار شویم که آن روز خیلی دیر باشد.
این نماینده سابق مجلس گفت: الان نیاز داریم که یک بازنگری در سیاستها کنیم و واقعاً باید در برخی جاها تغییرات اساسی اتفاق بیفتد. اعتراضات در بازار گوشهای از خشم فروخفته این مردم است. مردم را ناراحت و اذیت کردند. الان مردم در تنگناهای شدید هستند و در دو ماه گذشته تقریباً سرمایه مردم نصف شده است. البته اینجا مقصر نشان دادن رئیسجمهور یا این و آن اصلاً هیچ مشکلی را حل نمیکند. همه با هم مقصرند. آقای قالیباف مقصر است آقای اژهای مقصر است، آقای رئیسجمهور مقصرند، همه مقصرند، چون نرفتهاند تدبیر اساسی کنند.
جعفرزاده ایمنآبادی گفت: وقتی FATF و پالرمو و همه اینها را رد میکنید نمیخواهید مراوده پولی با دنیا داشته باشید، نفت را که نمیتوانید بفروشید، یک کاغذ یک دلاری را هم نمیتوانید وارد کشور کنید. تمام دنیا با شما قطع رابطه اقتصادی میکنند. بعد میآیید به شعور مردم توهین میکنید و میگویید مکانیزم ماشه چیزی نیست، ۱۹۰ کشور دنیا به آن اعلام موافقت کردند و دارند تبعیت میکنند. یادمان نرود، ما الان دیگر تحت تحریم آمریکا نیستیم، تحت تحریم جهانی هستیم. تحریم بینالمللی است. ما آن روزی که مکانیزم ماشه تصویب شد گفتیم سه ماه دیگر، چهار ماه دیگر، پنج ماه دیگر اثرش را میبینید. الان بدتر میشود، بهتر نمیشود. چین هم به آمریکا پیوسته و روسیه هم حتماً به آمریکا میپیوندند و ما تنهاتر از تنها خواهیم شد. اتفاق عجیبوغریبی نیفتاده، قابل پیشبینی بود.
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به اینکه با توجه به تجربه اعتراضاتی که در دیماه ۹۶ داشتیم که از مشهد آغاز شد و بعد گسترش پیدا کرد. آیا نشانههایی از تکرار همین الگوی نارضایتی را میتوانیم الان ببینیم؟ گفت: امیدوارم چنین اتفاقی نیفتد، چراکه اوضاع بازار را بدتر میکند. کسی فکر نکند که با کف خیابان آمدن مشکلی را میتواند حل کند.
جعفرزاده ایمنآبادی گفت: امیدوارم چنین اتفاقی نیفتد، گرچه دولتمردان ما آنقدر ضعیف هستند که این اتفاق امکان بروز دارد. ولی دعا میکنم که اتفاقی نیفتد، خونی از دماغ کسی پایین نیاید و بتوانیم یکجوری کشور را اداره کنیم، سریعتر بروند بنشینند پای میز مذاکره و مذاکره کنند با دنیا. ما گوشهای از این دنیا هستیم و نمیتوانیم منزوی شویم. به شدت منزوی شدیم. نمیشود ۹۰ میلیون نفر را در حصر نگه داشت. این کار اشتباهی است. شما ۹۰ میلیون نفر هستید که چه شود؟ شما که از حصر تجربه تلخی دارید. به هر صورت، امیدوارم این اتفاقات ختم به خیر شود.
وی درباره اینکه آیا نادیده گرفتن یا امنیتی کردن این قضیه، میتواند باعث ایجاد شکاف بیشتر بین جامعه و دولت و یا دولت و بازار شود، گفت: در حال حاضر بین دولت و در کل حاکمیت و ملت؛ این شکاف نیست یک دره است یعنی از شکاف گذشته است. مردم مسیرشان را مجزا کردهاند. مردم نه چپ هستند، نه راست، نه اصلاحطلبند، نه اصولگرا، نه اعتدالی. در خیابان که راه میرویم یک لبخند روی لب این مردم نمیبینیم همه در فکرند و مردم دارند تلاش میکنند که فقط زنده بمانند.
این فعال سیاسی اصولگرا درباره اینکه این شکاف میتواند هزینههای بیشتری را برای کشور ایجاد کند، گفت: مردم میخواهند فقط زنده بمانند و زندگی کنند و خانوادهشان را بتوانند نجات دهند. شرایط خوبی نیست امیدوارم به آنجا نرسیم که بخواهیم ببینیم هزینهها چگونه است. اگرچه دارند مردم را هل میدهند که بریزند در خیابان، ولی امیدوارم که مردم عاقل باشند و بدانند که با خیابان آمدن، اوضاع بدتر میشود. در واقع از این اتفاق سوءاستفاده میشود و این نفوذیها هم مردم را عصبی میکنند که بریزند در خیابان. امیدوارم که مردم عاقل باشند و فریب این دشمنان را نخورند و مدارا کنند. امیدوارم سیاستمداران نیز سر عقل بیایند و کشور را نجات دهند.
نمیتوان با ادامه سیاستهای موجود، انتظار تحمل و سکوت داشت
«سعید معیدفر» جامعهشناس و استاد بازنشسته دانشگاه تهران نیز در گفتوگو با ایلنا درباره اعتصاب و اعتراض بازاریان تهران و معقولانهترین شیوه مواجهه ساختار حکمروایی با مردم معترض گفت: نباید اجازه داد کار به جایی برسد که تنها راه حل مشکلات مردم، حضور در خیابان و اعتراض باشد. اما مشکلات فراوانی که طی دههها و حتی در سالهای اخیر انباشته شده، موجب شکلگیری تودهای از مسائل و مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشور شده است.
انسانها زمانی تن به نظم میدهند که از طریق آن امورشان اداره شود
او به مقولهای در حوزه نظریههای جامعهشناسی اشاره کرد و افزود: انسانها زمانی تن به نظم میدهند و حاضرند در چارچوب یک نظم اجتماعی و اخلاقی زندگی کنند که نظم مذکور بتواند امور آنها را اداره کرده و زندگیشان را دچار آشفتگی نکند. انسانها تن به جامعه میدهند و زیست اجتماعی را میپذیرند، تا از این طریق بتوانند آورده بیشتری داشته باشند. انسانها برای بهرهمندی بیشتر از امکانات موجود، به یک نظم اجتماعی و سیاسی تن دادهاند. این نظم نوعی میثاق است و اگر یک سوی آن دچار خدشه شود، پایبندی مردم به آن با چالش مواجه میشود.»
از مردم نمیتوان انتظار تحمل مشکلات را داشت
این جامعهشناس با اشاره به مشکلات معیشتی مردم، بحران در روابط خانوادگی، محرومیت جوانان از داشتن آیندهای مثبت و دلزدگی آنها از حقوق طبیعی خود مانند ازدواج، ادامه داد: این معضلات نشان میدهد که جامعه بهدرستی کار نمیکند و حال خوبی ندارد. نحوه مدیریت کشور مردم را در وضعیت بدی قرار داده و شهروندان شاهد اضمحلال خودشان هستند. از چنین مردمی نمیتوان انتظار تحمل مشکلات را داشت. حقیقت آن است که اگر شرایط کنونی ایران در حوزههای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در هر جامعه دیگری وجود داشت، آن جامعه احتمالاً با فروپاشی مواجه میشد؛ اما مردم ایران با سطح بالایی از تحمل، مانع از ازهمگسیختگی جامعه شدهاند.»
مردم به آخرین توان خود رسیدهاند
معیدفر اعتراضات روز گذشته را نشاندهنده این موضوع دانست که مردم به آخرین توان خود رسیدهاند، افزود: حالا باید با افرادی که به چنین مرحلهای رسیدهاند، چه برخوردی کرد؟ اگر مطالبات مردم از سر زیادهخواهی بود شاید به محض ورود نیروهای بازدارنده، از خواستههای خود میگذشتند. اما وقتی فشارهای زندگی به سطحی میرسد که بخشی از جامعه احساس بنبست کامل میکند، روشن است که نمیتوان صرفاً با برخورد قهری انتظار سکوت داشت. اگر برای حل ریشهای مشکلات مردم چارهای اندیشیده نشود، تداوم این وضعیت ممکن است با پیامدهای جدی همراه شود.
شرایط خطیر و خطرناک است
این استاد بازنشسته دانشگاه شرایط موجود را بسیار خطیر و خطرناک توصیف کرد و افزود: مردم ضربههای هولناکی خوردهاند، سایه جنگ بر سر آنهاست، وضعیت اقتصادیشان آشفته است، هر روز با بحرانهای جدید و گرانی شدید مواجهاند و از هیچسو احساس خوبی دریافت نمیکنند. انسان میخواهد از مواهب زندگی استفاده کند، اما وقتی نمیتواند چه انگیزهای برای پایبندی به این نظم باقی میماند؟
به باور وی ساختار سیاسی کشور باید به این نتیجه برسد که کشور در وضعیت بسیار خطرناکی قرار دارد و ادامه این سیاستها ممکن نیست. این سیاستها نهتنها کشور را نجات نمیدهد، بلکه ممکن است پیامدهای پرهزینهای برای کشور به همراه داشته باشد. ساختار حکمروایی بهتر است تغییر استراتژی داده و سیاستهای خود را اصلاح کند و ضمن پذیرش اشتباهات، قول دهد که وضعیت را با کمک خود مردم و اندیشمندان کشور تغییر میدهد.
ساختار سیاسی کشور دو راه بیشتر ندارد
معیدفر معتقد است که تا وقتی به جامعه امید داده نشود، مردم آرام نخواهند گرفت: رواداری با مردم به صورت موقت و اینکه بگویند چند روز مردم در خیابان خشم خود را تخلیه کنند و ما هم کاری به کار آنها نداریم، کارساز نیست، زیرا شرایط اقتصاد بازار برای مردم غیرقابل تحمل شده است؛ بنابراین ساختار سیاسی کشور در مواجهه با معترضان دغدغهمند دو راه بیشتر ندارد: «پذیرش خطیر بودن شرایط و تغییر سیاستها و آرام کردن مردم» یا «برخورد قهری و رسیدن به مرحله بعد.»
